Đầu năm 2019 tưởng đã có thể bỏ sang bên chuyện điều ong tiếng ve chán ngấy quanh ông Trump, kéo dài đã hai năm, nhưng sau chót thì cũng không quay mặt đi được. Vì câu chuyện xây bức tường ở biên giới Mỹ và Hoa kỳ đang trong tình trạng đấu đá chưa thấy lối ra. Cả nước Mỹ đã được trực tiếp qua truyền hình chứng kiến cuộc thảo luận giữa tổng thống Trump chủ trương xây tường và các lãnh đạo quốc hội Nancy Pelosi với Chuck Schummer không đồng ý xây tường. Trong cuộc thảo luận này, sự quyết liệt của ông Trump thấy rõ qua khẳng định của ông sẵn sàng và hãnh diện nhận trách nhiệm đóng cửa một phần chính phủ dài ngày nếu không được quốc hội thông qua số tiền 5.7 tỉ đô la cho bức tường. Và sự việc đã xẩy ra như thế. Trong những cuộc gặp gỡ tiếp theo, lập trường của ông không đổi cho nên không có kết quả gì khiến ông Trump bực tức đập bàn đi ra. Chừng 800,000 viên chức chính phủ phải đi làm không lương, chưa biết đến bao giờ. Chủ tịch hạ viện Nancy Pelosi đã đề nghị đổi ngày tổng thống đọc diễn văn báo cáo tình hình liên bang vào 29 tháng 1/2019 theo thông lệ, vì lý do e ngại an ninh không bảo đảm do sự đóng cửa một phần chính phủ, trong đó có cơ quan mật vụ không được trả tiền. Bạch cung phản ứng lại bằng thông cáo hoãn chuyến công du Brussell, Ai Cập và Afghanistan của phái đoàn hạ viện do bà Pelosi cầm đầu, vì lý do không thể cung cấp máy bay quân sự cho chuyến bay trong khi chính phủ đóng cửa. Và mong bà Pelosi ở lại điều đình với ông về vân đề biên giới để chấm dứt đóng cửa chính phủ thì tốt hơn. Ông Trump đã gọi chuyến đi 7 ngày của bà Pelosi là chuyến đi chơi và giao tế.
Dựa vào lý do chính phủ đóng cửa để giải thích như thế đã khiến ông Trump cũng phải huỷ luôn cả chuyến đi họp Diễn đàn kinh tế thế giới ở Davos Thuỵ sĩ của các nhân viên nội các mà ông đã chỉ định thay ông gồm ngoại trưởng Pompeo, bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin, bộ trưởng thương mại Wilbur Ross, đại diện giao thương Robert Lighthizer và phó văn phòng tổng thống Chris Liddell.
Ở đây không bàn về những bàn cãi quanh lá thư vì không khác gì nghe những người điếc cãi nhau. Chỉ đề nghị quý vị nào muốn mua vui thì xin tìm báo New Yorker số mới xem tấm hình bìa bức hí hoạ vẽ ông Trump tự tay xây một bức tường gạch quanh bàn ông ngồi ở phòng bầu dục Bạch cung.
Nói đến bức tường, thì tưởng cũng nhắc lại ở đây rằng ông Trump không phải là nhà chính trị duy nhất có ý định xây tường. Do thái trong 3 thập niên qua đã từng lai rai xây những bức tường ngăn cách các vùng đất Do Thái chiếm giữ để ngăn dân Palestine không xâm nhập mà vào tạo những vụ nổ tự sát khủng bố. Truyền thông và chính giới Mỹ không gây bao nhiêu chú ý việc này, có lẽ vì coi đó là hành động tự vệ chính đáng, mà Mỹ viện trợ phương tiện và tiền bạc. Bức tường Bá linh do Nga dựng lên để ngăn cản người dân đông Bá Linh vượt thoát sang Tây Bá linh, ngược lại đã được chú ý bàn tán mỗi khi có người vượt thoát hoặc bị bắn chết. Đến mức độ mà có rất nhiều người kiếm nhặt mảnh bức tường khi nó bị phá đổ để mang về giữ làm kỷ niệm. Chưa biết chừng vài thế kỷ nữa những mảnh này sẽ được các nhà sưu tầm cổ vật đem đấu giá kiếm nhiều triêu đô la. Nhưng mà bức tường nổi tiếng nhất khắp thế giới vẫn là bức tường được xây dựng từ trước khi chúa Jesus sinh ra đời.
Thực vậy, thời nay, trừ các dân bộ lạc trong rừng sâu núi thẳm. có lẽ dân chúng trên thế giới không mấy ai không nghe biết mấy chữ Vạn lý trường thành. Bức trường thành này do Tần Thuỷ hoàng bắt dân chúng xây nên để bảo vệ nhà Tần đã thống nhất Trung Hoa. chống lại các sắc tộc phía bắc tràn lấn. Cũng cùng mối lo này các triều đại sau đã sửa chữa, củng cố thêm, cho nên đến đời Minh thì tổng cộng chiều dài Vạn lý trường thành là 5,500 miles (8,850km), đủ để có thể cho mắt thường nhìn thấy từ trên mặt trăng. Tuy vĩ đại như thế, nhưng nước Tầu vẫn bị quân Mông Cổ từ ngoài vào phá nhà Tống để thành lập nhà Nguyên. Và nhà Minh đã bị người Mãn Thanh tiêu diệt để dựng nên triều đại nhà Thanh cận đại. Nhưng mà người đứng đầu nổi tiếng nhà Thanh là Từ Hi thái hậu đã không chống đở nổi áp lực xâm lấn của chủ nghĩa thực dân, khiến nước Tầu mất chế độ quân chủ, rơi vào sự xâu xé tranh giành ảnh hưởng của các nước Tây phương, Tư bản Cộng sản trong suốt thế kỷ thứ 20. Nay Vạn Lý trường thành trở thành địa điểm thu hút du khách thế giới, chẳng thua gì các lâu đài thành quách của các vua chúa Âu châu.
Người biết nghĩ xa đến một thế giới toàn cầu thương mại mà xu hướng chủ yếu là du lịch, có lẽ phải khuyến khích ông Trump xây tường cho mau. Với những trạm canh theo mô thức Trump tower, vào cửa giá phải chăng từng chặng, suốt một dọc ngoằn ngoèo quanh co như những lời ông Trump đã nói và sống, để lấy số đông du khách và người hâm mộ, kết hợp sự tò mò với tính ham thú vui cung đình lịch sử. Chắc chắn sẽ kiếm bộn bạc.
Lâm Phong
(Ngày 18 tháng 1/2019)